(Pülümür Haber)
Pülümür Sohari, tarihî yerleşim birimlerimizden. İlçenin güneybatısında yer alan köy, 1992’den bu yana insansız. Bölgede yaşanan acı olaylardan dolayı boşalan köyün tüm yapıları yıkılmış. Köyün son sakinlerinden Mehmet Ali Erez ve Ahmet Erez, yıllar önce yaşama gözlerini yummuş.
İsmail Hakkı Erez, günbatımında kâğıdına ve kalemine sarılıyor (Başı dumanlı dağlarda buruk dizeler).
Köy, daha doğrusu mezra, önceden Dereboyu’na bağlıymış. Şimdi Uzunevler’e dâhil edilmiş. Uzunevler, köy tüzelkişiliğini kaybettiğinden, Mezra’ya bağlı. Sohari, Mezra köyünün Uzunevler Mahallesi’nin sınırları içinde yer alıyor.
Pülümür Sohari köyü.
Sohari’deki evlerin kapısına kilit vurulmadan önce Ahmet Erez, Mehmet Ali Erez, Şükrü Erez, Hıdır Erez, Ali Erez, Dursun Yılmaz, Fener Dağ ve aileleri yaşıyormuş.
Pülümür Sohari.
Pülümür Soharili İsmail Hakkı Erez, 1964’te, 11 yaşındayken köyüne veda etmiş. İstanbul Alibeyköy’de eğitim görmüş. 1975’te Almanya’ya gitmiş. Almanya’da çevirmenlik ve sigortacılık yapmış, turistik restoran işletmiş.
İsmail Hakkı Erez, dede ocağını yeniden tüttürmek için yoğun çaba harcıyor.
Almanya’daki Soharili, yüreğinin yarısını köyünde bırakmış.
İsmail Hakkı Erez (Emeklilik mi, o da ne!)
Sadece yüreği değil, aklı da Sohari’de kalmış.
İsmail Hakkı Erez, inşaat tamamlanmadan önce çevreyi güzelleştirmek için harekete geçmiş.
2008 yılında emekliye ayrılan İsmail Hakkı Erez, bölgede koşulların olağan hâle gelmesiyle birlikte harekete geçmiş. Yolu, suyu, elektriği olmayan dede ocağı Sohari’ye dönmek için kolları sıvamış.
Çiçeksiz olmaz!
Geçen yıl köye yol, su ve elektrik getirilmesi için yetkililerin kapısını çalmış. Özelleştirilen elektrik şirketi, köyde insan yaşamadığından, başvuruyu geri çevirmiş. Yol ve su için de benzer gerekçeler öne sürülmüş.
İsmail Hakkı Erez, Sohari’de bıraktığı çocukluk yıllarına dönüyor.
4 daire değerindeki arsasını satmış, gelirini yola ve suya harcamış. 3 km uzunluğundaki yolu kendi olanaklarıyla yapmış. İki ayrı kaynaktan köye içme suyu akıtmış. Köy çeşmesinin 33 yıldır suya hasret lülesinden çevreye sevinç yayılmış.
200 metrekarelik duvar ördürmüş.
Çeşmenin lülesinden yayılan sevinç.
İsmail Hakkı Erez, dedesi Hüseyin Erez’den (Gırmo Hüseyin, 1895-1954) aileye kalan evin yıkıntılarını âdeta elleriyle kazımış. Bulabildiği nesneleri kurtarmış. Kendisiyle yaşıt orağın pasını silmiş. Binanın kesme taşlarını yeni yapıda kullanmış. Eksik taşları Hozat’tan getirmiş.
Şiirsiz olur mu!
Annesinin, evin önündeki ağaca yıllar önce emanet ettiği meşe yaprağını korumak için üzerini dallarla örtmüş.
İsmail Hakkı Erez, annesinin keçiler için ulu meşe ağacına emanet ettiği yaprağa yıllar sonra kavuşmanın buruk sevincini yaşamış. Yıllanmış yaprağın ömrünü uzatmak için üzerini dallarla örtmüş.
Almanya’da çiçek yetiştiriciliği konundaki başarıları Alman ve Türk TV kanallarının ilgisini çekmiş. Yetiştirdiği birkaç metre uzunluğundaki gülhatmi çiçeğinden dolayı ödüllendirilmiş.
Almanya’dan getirdiği June Gold ve Elstar fidanlarını Sohari toprağıyla buluşturmak için ilkbaharı bekliyor. Saksıdaki Elstar fidanında bebek yumruğu büyüklüğündeki elma olgunlaşmak için gün sayıyor.
İsmail Hakkı Erez, doğa koşullarını dikkate alarak, çift sıra tuğla duvarı Hozat taşıyla kaplatıyor.
Soharili İsmail Hakkı Erez, 11 yaşında veda ettiği köyüne 70 yaşında döndü. Almanya’da yarattığı birikimi, dede ocağını canlandırmak için harcadı. Sohari’de inşaatı devam eden bina ve eklentilerinin toplam maliyetinin 5 milyon TL’yi bulacağı tahmin ediliyor.
Sohari’deki inşaatta Diyarbakırlı ustalar ter döküyor.
İsmail Hakkı Erez, 11 yaşında köyünde bıraktığı çocukluk yıllarına 59 yıl sonra yeniden kavuşuyor. Yüreğinde yarım kalmış sevdalar, buruk öyküler ve kabuk bağlamayan yaralar…
Kum eleyen 70’lik delikanlı ve Hanili taş ustalarına veda vakti geliyor.
Pülümür Soharili delikanlının büyük enerjisi ve heyecanına şapka çıkartarak, düşüyoruz yola.
Umutla kısalır uzun yollar…
Hanili taş ustaları Hozat taşıyla duvar örüyor.
İsmail Hakkı Erez’in yaptırdığı su deposu.
Yıkıntıların acısını hafifleten tablo.
Sohari’de fındık yetiştiğini bilen var mı?
Sohari fındığı, doğada yetişiyor (Hilesiz hurdasız üretim!).
(Pülümür Haber, Sohari, 12 Temmuz 2023)
