Dersim Dernekleri Federasyonu (DEDEF) Eski Genel Başkanı İsmail Aslan, 10 Aralık tarihli yazısında, Pülümür Buyer Baba Gölü’ne yol yapım çalışmalarını değerlendirdi.
İSMAİL ASLAN
(ESKİ DEDEF GENEL BAŞKANI)
Bu iyi niyetli yaklaşımımı sorgularken görüyorum ki, insanların yaşamını kolaylaştırmak için çıkılan yolda, doğa talancılarının işini daha çok kolaylaştırdığımızı görüyorum.
Dersim Kızılbaş inancı içerisinde sıklıkla görülen su gözeleri ve yüksek dağ doruklarının kutsiyeti, hepimizin bilgisi dâhilindedir. Bu mekânlar yıllarca yakarışlarımız, dileklerimiz ve adaklarımızın yeri oldular. Özellikle Düzgün Bava ve Buyerê, bu mekânların başında gelen kutsal alanlarımızdandır.
İnanç turizminin yoğunlaştığı son yıllarda ,bu mekânlara ulaşımda bazı kolaylaştırıcı gibi görünen adımlar atılsa da, beraberinde tartışmalara yol açtığı ayrı bir gerçektir. Düzgün Bava yolunda bir cemevi yapımı sonrasında tırmanma merdivenleri, son olarak da Hasret Gültekin yontusu (heykel) tartışmaları yaşandı. Tırmanma merdivenlerinin kullanılmasındaki sorun dışında, insanlar bu yolu yalınayak çıkarlardı, bunlar gereksizdir, gibi yaklaşımılar da oldu.
Geleneksel olarak bu söylenenler doğru olsa bile bilimsel yaklaşımı hep önde gören bir inanç olan Alevilik, yaşamı kolaylaştıran hiç bir yaklaşımı reddetmez. Ancak burada bir parantez açma ihtiyacı duymalıyız. İnanç turizmini yoğunlukla ülke metropolleri ve başka ülkelerde yaşayan emekli, yaşı ilerlemiş insanlarımız kullanmaktadır. O hâlde bunların bu gezi yaşamını kolaylaştırmak gerekmez mi? Bu nedenle, böylesi çabaları reddedemiyorum. Ancak bu iyi niyetli yaklaşımımı sorgularken görüyorum ki, insanların yaşamını kolaylaştırmak için çıkılan yolda, doğa talancılarının işini daha çok kolaylaştırdığımızı görüyorum.
Mevsimi geldiğinde, mantar, sarımsak, ışkın, hêluğe ve benzeri ürünler için çevre illerden dizi dizi araçların resmini şimdiden görüyorum. Geçen baharda Pülümür Karagöl köyüne doğru yaptığımız gezide 21, 23 ve 12 plakalı bol miktarda araçla karşılaşmış, tek bir mantar görmeden geri dönmüştük. Bu nedenle yeterli önlemler alınmadan yapılacak böylesi işler, amacını aşarak talancılara can simidi gibi gelir. Üstelik doğa kirliliği de cabası…
Bu kirliliğin ayak izini köyüm Salördek’te görüyorum. Ekim-Kasım aralığında doğanın sunduğu cömertliği görmek için gelenlerin yol açtığı kirliliği herkes rahatlıkla görür. Aynı tehlikeyi yarınlarda Buyerê’de görmek pekâlâ mümkündür. Kutsallığın arkasına sığınılarak bazı kolaylaştırıcı adımların atılmasını eleştirmeyi doğru bulmasam da, yazıda sıralanan soruları da yabana atmıyorum.
Yerel yöneticiler ya da inanç kurumları başta olmak üzere, demokratik kurumlar, ortak akılla yeterli önlemler almadan, bu adımlar atılmamalı.
İlerleyen yaşımız nedeniyle bu mekânları özlüyor ve görmek istiyoruz, ancak bu mümkün olmuyor. Geçtiğimiz yaz, her metre karesinde anılarımızın izinin olduğu yaylamıza (Korte) çıkmayı denedim. İnişte kaç kez düştüğümü, yere secde ettiğimi (!) ben bilirim. Buyerê yol yapıldığı haberini Hüseyin Öğretmen’den (Canerik) öğrendim ve bu yazıyla birlikte bilgilendim https://pulumur.org/2023/12/10/pulumur-buyer-baba-golune-yol-2-golu-ve-dogal-yasami-bekleyen-tehlikeler/. Belirttiğim gibi toptan yasakçı bir yaklaşımım yok. Yıllarca bu coğrafyadan uzaklaşmış, ekonomisini düzeltmiş, bugün de geçmişinin ve inancının sürdürücüsü olma hedefiyle gelen Canlarımızın sağlık sorunları nedeniyle, kolaylaştırıcı adımlar iyi niyetli, ama yeterli değil. Önlemler alınarak, talancılara ve kirleticilere caydırıcı önlemler alabiliyorsak evet, derim. Tersi durumda aman aman biz almayalım, demek istiyorum.
(Pülümür Haber, 18 Aralık 2023)
