MEHMET GALİK

Pülümür Kocatepe Kilisesinden günümüze kalan haç.

Kocatepe,  köyü çepeçevre kuşatan dağlarıyla,   kar sularıyla beslenen dereleriyle,  derin vadileriyle, ceviz ve meşe ormanlarıyla kaplı bir yeryüzü  cenneti…

Pülümür Kocatepeli Ali Mutlu (91), Kocatepe Kilisesine tanıklık eden köylülerden.

Kocatepe’nin muhtelif yerlerinde rastlanan tarihî  eserler,  köyün farklı uygarlıklara ev sahipliği yaptığının kanıtları. 

Büyük uygarlıklar, devraldıkları tarihsel mirasa sahip çıkar.

Kocatepe’de bir zamanlar kilise olduğunu acaba kaç kişi bilir? Genç kuşakların çoğunun haberdar olmadığı bu kültürel mirasın başına gelenleri hatırlayanların sayısı üçü beşi geçmez. Kocatepe Kilisesi,  köyün merkezi yerinde yer alan, usta ellerin biçimlendirdiği kesme taşlarla örülü bir yapıydı. 

Kocatepe Şapellerinden miras haç.

Kilisenin,  20. yüzyılın başına kadar sağlam olduğu düşünülüyor.  

Kocatepe Kilisesi, 1920’li yıllardan itibaren ölüme terk edilmiş.

Kocatepe Kilisesine ait taşların bir kısmının kullanıldığı yapı (Düzgün taşlar kiliseye ait).

Köyde yeni yapılan ya da  onarılan bazı yapıların eksik taş ihtiyacı, akla, bu tarihsel varlığı getirmiş.

Tarihsel mirasın değerli taşları birer birer eksilmiş.

Kilise, Ani Harabelerinin kaderini paylaşmış.

Taşların ‘yer değiştirme’ öyküsü, 1950’li yıllarda, Kocatepe sürgünlerinin geri dönüşüyle hız kazanmış. Kilise,  herhangi bir arkeolojik kazı yapılmadan tamamen yıkılmış. Yerel kaynaklara göre, kilisenin yanı sıra, köyde 7 şapel (küçük tapınak) yer alıyordu.

Büyük taşlar, kiliseden alınmış.

Kilise gibi şapeller de yakasını  cehaletin elinden kurtaramamış.

Kilise ya da şapellerden günümüze kalan haçların, Doğu Süryani Kilisesinin varlığına işaret ettiğini dile getirenler olsa da bu konuda kesin bir şey söylemek güç.

İmparatorluk birikimine sahip bir uygarlıktan, her tür kültürel mirası sahiplenmesi beklenir.  Çoğu tarihe karışmış eski uygarlıklardan devralınan mirası korumak, kültürel zenginliğin bir göstergesi olarak kabullenilmeli. O zenginliği yaratan usta ellerin kemikleri yüzlerce yıl önce bu topraklara karıştı.

Pülümür Kocatepe İlkokulunun çevresi, arkeolojik araştırmayı hak ediyor.

Geçmişten günümüze kalan kültürel mirası geleceğe taşımak, büyük devlet olmanın gereğidir.

Ali Mutlu (Tarihe tanıklık).

(Pülümür Haber, 5 Ağustos 2023)

1 thought on “PÜLÜMÜR KOCATEPE KİLİSESİ

  1. Onca Türk Kocbaslari varken salaklik yapip insanlik namima bizim safgtirik atalarimizin sahip ciktiklari ermeni götverenlerinin o klisesini icimizdeki kripto ermenilerin kicina tek tek taslari ile konta edecegiz etmesinede icmizdeki kripto pic fetöcü yapilarin oraya yigdikleri fetöcü asker,polis,istihbarat birimleri saniyesinde sikebilecegimiz o errmeni piclerini koruyorlar.

    Türkmen yurdunda olduklarini her bir ermeni picine hatirlatacagiz. And olsunki hatirlatacagiz ama once yuirt disindaki baglantilarini tek tek etkisiz hale getirmekle megülüz su an.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir