Uğruna can verdikleri ülkede yoksulluğa mahkûm edilmişlerdi. Çalışarak ömür tüketiyor, ama insanca yaşama koşullarını yaratamıyorlardı. Avrupa kapısı aralandığında, koşar adım yollara düştüler.
Pülümür’ün farklı köylerinden, Avrupa’ya gittiklerinde çoğu 30’una bile varmamıştı. Köylerdeki ağır iş yükü, kadınlara kalmıştı. Çocuk bakımı, ilkel koşullarda tarım ve hayvancılık, köylü kadınlar için ömür törpüsüydü.
Kadınlar köyde, erkekler gurbet elde eziliyordu.
Pülümür Akdikli Ahmet Dalkılıç (1938-1978), 1963 yılında Belçika’ya gitmiş, iki yıl maden ocağında çalışmıştı. Köylüsü Hıdır Yıldız (Balcı Ali Yıldız’ın oğlu) ve Dağbekli Ali Polat’la madende ter döken Dalkılıç, 1965’te Almanya’ya geçmişti.
Darmstadt Nider-Ramstadt’taki Wackerfabrik’te çalışan ağabeyi Seyitali Dalkılıç’ın (1932-1977) isteğiyle Almanya’ya giden Ahmet Dalkılıç, aynı fabrikada iş başı yapmıştı.
Ahmet-Kıymet Dalkılıç çifti, 1972-1978 yıllarında, Darmstadt Nider-Ramstadt’ta iki katlı müstakil bir evde oturuyordu. Ev sahibi Volker (Burger ?) 1938 doğumluydu.
Çiftin oğlu Hüseyin Dalkılıç, o tarihte dokuz yaşındaydı.
Ahmet Dalkılıç’ın torunu Sercan Dalkılıç, kısa bir süre önce, dedesiyle babaannesinin yaşadığı evi ziyaret etti. 86 yaşındaki ev sahibi Volker’ı (Burger ?) cankulağıyla dinledi.
46 yıl önce veda edilen evde babasının çocukluk yıllarının izini sürdü. Yıkılmaya yüz tutmuş evde saklı anılar canlandı. Bir zamanların sevinç kaynağı ev, yıldızlara kavuşan sakinlerinin kaderini paylaşmıştı.
Sercan, 86 yaşındaki Alman ev sahibinden, geçmişe ilişkin bir şeyler öğrenmek için çaba göstermişti. Sıvası dökülmüş binanın kıyısında, babasının ve halalarının çocukluk yılları, yaşamın kahrını çeken dedesi ve babaannesinin gözyaşları saklıydı.
Sercan, amcası, dedesi ve babaannesinin çalıştığı Wackerfabrik’e de uğramayı ihmal etmedi. Fabrika, yaklaşık 35 yıl önce kapanmıştı.
Pülümürlü delikanlı, ziyaret boyunca, aile büyüklerinin kendi öz yurtlarından niçin savruldukları sorusuna yanıt aradı. Aile bireylerinin çocukluk ve gençlik yıllarını geçirmek zorunda kaldıkları Darmstadt Nider-Ramstadt’a veda ederken, güler yüzlü Volker’a son bir kez sarıldı.
Belki onu bir daha göremeyecekti.
Akdikli delikanlı, 40 yaşında yaşama veda eden dedesinin yüzünü hiç görememişti…
Fotoğraflar: Hüseyin Dalkılıç arşivi
(Pülümür Haber, 17 Mart 2024)
