MEHMET ÖZDEMİR
Erzincan Kılıçkaya köyünde boy veren ıhlamur ağaçları, sevinç ve gözyaşlarını kim bilir kaç yıl daha saklayacak? Ihlamurun yaşam süresi, bin yılı bulabiliyor. Kılıçkaya’nın sevinç ve hüznünü bugünlere taşıyan iki ıhlamur ağacından biri 75, diğeri ise yaklaşık 45 yaşında.
Peki bu ağaçları Kılıçkaya’da toprakla kim/kimler ve ne zaman buluşturdu?
ÇANTADA TAŞINAN FİDAN
Kılıçkaya köylüleri, 1930’lu yıllarda bölgede yaşanan yağma eylemlerinden olumsuz yönde etkilenir. Kılıçkaya, komşu kentten köye yönelen ‘kol faaliyetleri’nden zarar görür. Bazı köylüler, soyguncuların göz göre göre sürüp götürdüğü hayvanlarını gözü yaşlı seyretmek zorunda kalır. Sadece hayvanlar mı, tahıl ambarlarını boşaltanlara da ses çıkaramazlar.
Tahıl ambarları boşaltılan bazı aileler, eşkıyaya yardım etmekle suçlanır ve zorunlu iskâna tabi tutulur.
Aileler, sürgünden eli boş dönmez. Aralarında bir ıhlamurun da yer aldığı meyve fidanlarıyla memlekete dönerler. Ihlamur fidanı, 1950 yılında Erzincan Kılıçkaya köyünde toprakla buluşur. Elverişsiz iklim, ıhlamuru kuruma noktasına getirir.
Fidanı, Erzincan’ın dondurucu soğuğundan korumak için bebek gibi sarıp sarmalarlar.
Ihlamur, bir süre sonra Erzincan’ın verimli toprağında sert iklimle barışır.
Boy verir, ıhlamur…
Aradan yıllar geçer.
Erzincan Kılıçkayalı Gülhanım Kılıçkaya, o günleri şu sözlerle anlatıyor:
“Yıllar sonra amcamın ıhlamuru büyüdü, gelişti, mahsul vermeye başladı. Kendisinden rica ettim, şayet kökünden yeni bir filiz çıkarsa bana vermesini istedim. Amcam, kızım bu ağaç buranın soğuğuna pek alışık değil, ben çok zorlandım ama sana ilkbahara bir filizini veririm, dedi. Sonra bana ıhlamurla birlikte zeytin ve incir fidanı getirdiklerini ama onları kışın donmaktan kurtaramadığını anlattı.”
Ihlamurun öyküsünü gururla anlatıyor, Gülhanım Kılıçkaya, Şimdi zaman zaman gölgesinde dinlendiklerini, misafirleriyle çay-kahve içtiklerini dile getiriyor.
Ihlamur çiçeği, Temmuz’un ilk günlerinde toplanır. Vaktinde toplanmayan çiçek işe yaramıyor.
Kılıçkaya’nın anıt ismi Gülhanım Kılıçkaya, ıhlamur çiçeğini vaktinde toplayamadıkları için hayıflanıyor.
Erzincan Kılıçkaya köyünde mavi gökle buluşmaya kararlı iki ıhlamur ağacının gölgesinde büyüyor umutlar… 90 yaşındaki Gülhanım Kılıçkaya’yı dinlerken can sıkıcı atmosfer dağılıyor. Zor günlerde insanı ayakta tutan dirençle düşüyoruz yola…
(Pülümür Haber, 7 Ağustos 2022)
