Pülümür Mezra köyündeki tarihi değirmen görenlerin ilgisini çekiyor. Uzun bir geçmişe sahip olduğu düşünülen değirmenin, Ferhat Ağa’ya (Fırat) ait olduğu belirtiliyor. Yaklaşık iki yüzyıllık tarihi değirmen, Mezra köyünün batısından geçen Pişi Deresi’nin kıyısında yer alıyor.
Kaymaztepe köyünde doğan Pişi Deresi, Mezra ve Akdik köylerini geride bıraktıktan sonra Pülümür Çayı’na kavuşuyor.
Günümüz koşullarında suyu iyice azalan Pişi Deresi’nin, tarihi değirmen çarkını nasıl çevirdiği merak ediliyor. Karasal iklimin etkisindeki bölgede hüküm süren zorlu kış koşullarında uzun süren kar yağışlarının dereyi beslediği, bunun da suyun debisini yükselttiği ifade ediliyor. İklim değişikliğinden olumsuz etkilenen bölgede kar ve yağmur oranının düşmesi, dereden akan su miktarını azaltmış görünüyor.
Değirmenin babadan mı kaldığı, yoksa Ferhat Ağa tarafından mı yapıldığı ve ne zaman kapandığı kesin olarak bilinmiyor. Ferhat Ağa’nın, Padişah Abdülmecid’in (1823-1861) saltanat yıllarının (1839-1861) başında doğduğu tahmin ediliyor.
(Pülümür Haber, 14 Ocak 2021)