Pülümür cevize doyacak. Bol yağış ve ılık ilkbahar, Pülümür’de ceviz üretimini olumlu yönde etkiledi. Geçen yıllarda gerçekleşen don olayı, ceviz üretimine zarar vermişti. Bu yıl ceviz sezonunda don olayı yaşanmadı. Meyve yüklü ceviz ağaçları, üreticilerin yüzünü güldürecek.
PÜLÜMÜR CEVİZİ İLAÇLANMIYOR
Pülümür, bir ceviz diyarı. Pülümür köylerindeki ceviz ağaçları yöreye özgü. Genetiğiyle oynanmamış, kalın kabuklu ceviz meyvesi tamamen doğal ortamda elde ediliyor. Pülümür cevizi, daldan sofraya gelinceye kadar herhangi bir kimyasal işlemden geçirilmiyor. Sonbaharda yeşil kabuğundan ayrılan ceviz, güneşte kurutulduktan sonra tüketiciye sunuluyor. Pülümür cevizi kurutulduktan sonra kararmıyor. Ceviz içi, kabuktan çıkarılmadığı sürece, beyaz rengini koruyor. Kabuklu ceviz, nemsiz yerlerde uzun süre saklanabiliyor.
PÜLÜMÜRLÜLER CEVİZ ÜRETİMİNE ÖNEM VERİYOR
Pülümür, özellikle 80’li yıllarda ceviz varlığının önemli bir bölümünü yitirmişti. Boşalan köylerdeki ceviz ağaçlarının bazıları kurumuş, bazıları ise Pülümür Orman İşletme Şefliğinin masa başında düzenlediği ‘çürük’ raporlarıyla kerestecilere pazarlanmıştı. Pülümür, o yıllarda yüzyıllık ceviz ağaçlarının çoğundan yoksun kalmıştı. Köylerin yeniden ilgi odağı olmasıyla birlikte ceviz fidanları ve ağaçları yeniden canlanmaya başladı.
PÜLÜMÜR’ÜN HANGİ KÖYLERİNDE CEVİZ ÜRETİLİYOR
Pülümür’ün çok sayıda köyünde ceviz üretiliyor. Kocatepe (Asgireg), Kovuklu (Harşiye), Çakırkaya (Panciras) ve Dağbek ceviz üretiminde yükü omuzlayan köyler.Bu arada, Pülümür Vadisi’ninbazı bölgeleri ile ormanlık alanlardaki ceviz ağaçlarını da anmak gerekir.Pülümür’ün Kovuklu (Harşiye), Boğalı (Zmage), Sağlamtaş (Çirig), Dağbek, Çakırkaya (Panciras), Kocatepe (Asgireg), Salördek, Çatalyaka (Denzeg), Uzunevler (Pardiye), Kaymaztepe (Meçiye) ve Dereboyu (Danzik) köyleri, ceviz üretiminde önemli bir paya sahip. Mezra vd. köylerde son yıllarda ceviz fidanı dikiminde gözlenen artış, umut verici.
PÜLÜMÜR CEVİZİ KAÇ LİRA
Şifa kaynağı Pülümür cevizi, tenekeyle satışa sunuluyor. Bir teneke, ortalama 8 kg geliyor. Cevizin tenekesi geçen yıl ortalama 200 liradan işlem görmüştü. Bu sezon cevizin kaç liradan işlem göreceği, Ağustos sonunda belli olacak.
CEVİZ GÖLGESİNDEN KORKMAYIN
Akdeniz Üniversitesi Öğretim Üyesi Profesör Dr. Reyhan Erdoğan, cevizin yeterince bilinmeyen bir özelliğine dikkat çekiyor. Prof. Dr. Erdoğan, ceviz gölgesinin zararlı olduğuna ilişkin algının yanlış olduğunu dile getiriyor. Yanlış algının, cevizin salgıladığı sülfür gazından kaynaklandığını belirten Erdoğan’a göre, sülfür gazı ozon tabakasını yeniliyor.
CEVİZİN BESİN DEĞERİ VE YARARLARI
Ceviz, içerdiği zengin mineral ve vitaminlerden dolayı sağlıklı beslenmede önemli bir yere sahip. Çoklu doymamış yağ asitleri omega-3 ve omega-6 yönünden zengin olan ceviz, A, E, B1, B2, C vitaminleri ile folik-pantotenik asit ve niasin; demir, magnezyum, bakır, çinko ve fosfor mineralleri içerir. Sindirimi kolaylaştırır. Kalp ve damar sağlığını olumlu yönde etkiler. Kemik ve diş gelişimini destekler.
Pülümürlü üreticiler, hilesiz gıdanın eşsiz örneği cevizi halka sunmak için sabırsızlanıyor.
(Pülümür Haber, 16 Temmuz 2020))
Kaynakça:
Mikdat Şimşek, Ersin Gülsoy (2016). Ceviz ve İçerdiği Yağ Asitlerinin İnsan Sağlığı Açısından Önemi Üzerine Yapılan Bazı Çalışmalar, Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enst. Der. / Iğdır Univ. J. Inst. Sci. & Tech. 6(4): 9-15, 2016.
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/409197 Erişim: 15.07.2020.
